Przesłanie z okazji prezentacji tomu zawierającego Akta Międzynarodowego Sympozjum nt. Inkwizycji

Informations
Collection: 2004
Available languages: PL
Archive description
Copyrights
Notes
Archive description
Identification:
Reference code: N/5/2004/1360
Title: Przesłanie z okazji prezentacji tomu zawierającego Akta Międzynarodowego Sympozjum nt. Inkwizycji
Date: 2004-05-15
Place: Rzym
Category: Przesłania
Subtitle:
Szukać prawdy i przekazywać ją z miłością
General:
Persons index:
Date:
Make comments
Content of the document

Czcigodny Brat kard. Roger Etchegaray,
były Przewodniczący Komitetu
Wielkiego Jubileuszu Roku 2000

1. Z wielkim uznaniem przyjąłem tom zawierający Akta Międzynarodowego Sympozjum na temat Inkwizycji, zorganizowanego w Watykanie w dniach 29-31 października 1998 r. przez Komisję Historyczno-Teologiczną Komitetu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000.

Sympozjum było odpowiedzią na postulat wyrażony przeze mnie w Liście apostolskim Tertio millennio adveniente słowami: «jest rzeczą słuszną, aby Kościół w sposób bardziej świadomy wziął na siebie ciężar grzechu swoich synów, pamiętając o wszystkich tych sytuacjach z przeszłości, w których oddalili się oni od ducha Chrystusa i od Jego Ewangelii i zamiast dać świadectwo życia inspirowanego wartościami wiary, ukazali światu przykłady myślenia i działania, będące w istocie źródłem antyświadectwa i zgorszenia» (n. 33).

W świadomości społecznej obraz Inkwizycji stanowi niejako symbol takiego antyświadectwa i zgorszenia. W jakiej mierze ten obraz odpowiada rzeczywistości? Zanim zostanie wypowiedziana prośba o przebaczenie, trzeba zdobyć dokładną wiedzę o faktach i ustalić, gdzie rzeczywiście można mówić o nieprzestrzeganiu nakazów Ewangelii. Dlatego Komitet zwrócił się do historyków, których kompetencje naukowe są powszechnie uznawane.

2. Niezbędne dane zgromadzone przez historyków są dla teologów wezwaniem do refleksji nad warunkami życia Ludu Bożego w ciągu dziejów.

W tej krytycznej refleksji teolodzy winni się kierować pewnym rozróżnieniem: rozróżnieniem między autentycznym sensus fidei a mentalnością dominującą w danej epoce, która być może zaważyła na ich opinii.

Dlatego też w sensus fidei należy szukać kryteriów bezstronnego sądu o życiu Kościoła w przeszłości.

3. Właśnie dlatego, że w miarę upływu czasu Kościół, prowadzony przez Ducha Świętego, uświadamia sobie coraz wyraźniej, jakie musi spełniać wymogi, aby upodobnić się do Oblubieńca, takie rozeznanie jest możliwe. Dzięki temu Sobór Watykański II mógł sformułować «złotą regułę», którą należy się kierować w obronie prawdy, będącej zadaniem należącym do misji Urzędu Nauczycielskiego: «prawda nie inaczej się narzuca, jak tylko siłą samej prawdy, która wnika w umysły jednocześnie łagodnie i silnie» (Dignitatis humanae, 1; zasadę tę cytuje Tertio millennio adveniente, n. 35).

Instytucja Inkwizycji została zlikwidowana. Jak już powiedziałem do uczestników sympozjum, synowie Kościoła muszą ze skruchą myśleć o «przyzwoleniu — okazywanym zwłaszcza w niektórych stuleciach — na stosowanie w obronie prawdy metod nacechowanych nietolerancją, a nawet przemocą» (Insegnamenti XXI/2 [1998/2], s. 899; por. Tertio millennio adveniente, 35).

Jest oczywiste, że ta postawa skruchy musi łączyć się z niezłomnym postanowieniem poszukiwania w przyszłości dróg ewangelicznego świadectwa, jakie należy dawać prawdzie.

4. Podczas liturgii sprawowanej w Dniu Przebaczenia 12 marca 2000 r. wypowiedziana została prośba o wybaczenie błędów popełnionych w służbie prawdy, wynikających ze stosowania metod nieewangelicznych. Kościół winien pełnić tę służbę naśladując swojego Pana, którego Serce jest łagodne i pokorne. Modlitwa, jaką skierowałem wówczas do Boga, zawiera motywy tej prośby o przebaczenie: dotyczy ona zarówno dramatów związanych z Inkwizycją, jak i ran pamięci, jakie po nich pozostały.

«Panie, Boże wszystkich ludzi, w niektórych epokach dziejów chrześcijanie przyzwalali czasem na praktykę nietolerancji i nie kierowali się największym przykazaniem miłości, oszpecając przez to oblicze Kościoła, Twojej Oblubienicy. Okaż miłosierdzie swoim grzesznym synom i wejrzyj na nasze postanowienie, aby szukać prawdy i krzewić ją łagodnie i z miłością, w przekonaniu, że prawda nie inaczej się narzuca, jak tylko mocą samej prawdy. Przez Chrystusa Pana naszego».

Cenny tom Akt sympozjum nawiązuje do ducha tamtej prośby o przebaczenie.

Dziękując wszystkim uczestnikom, modlę się o Boże błogosławieństwo dla nich.

Watykan, 15 czerwca 2004 r.

Project implemented by: 659bb51b-f11c-48e0-a99a-3bb0565607ab
Project co-financed by: 49fb2d2c-eda7-4c63-a535-e56a3f11b088
Patronage: a8c590a9-3d08-4a4b-9229-dd4a0ed18bd5
Partners:
cd4915b3-16ea-4c23-badf-b443f8910d4f
e29b7cad-59cd-4074-9f30-75998a58f94f
5551a6a7-2bef-46f1-be41-c1f7a1ab3968
f3c6a8e0-ee99-4dca-8d8a-96fe00eb6bfc
24b44287-f100-495e-8c1b-f75634d7408c
63b99bd6-cc52-481c-a3c8-20972c4c8aa2
cf967c3c-9ef7-4c65-b6a0-e83c9c106218
4d35ddd8-0a7f-44c4-bc55-1cb1283c2e2f
cde033da-3b35-482a-8654-5122af1cc68e
650c71ba-2be9-480f-a302-aa2f0cf62d83
40ed0768-6507-4a2b-b805-d9278ae7a5bd
99b7ee7e-82fd-484f-bfe6-2615dca8a026
e0d82d40-cf5c-420c-9672-abb19ce71e07
174354ba-a0e9-4596-baf6-47bf9606482b
8796ad48-743b-4784-90aa-3a7961603afe
1d83713a-4602-47eb-ac44-2f2d0bea630e