Narodziny „Solidarności”

40 lat temu powstał związek zawodowy, który doprowadził do obalenia żelaznej kurtyny. Przypominamy papieskie słowa wypowiedziane w kolebce „Solidarności” - na Wybrzeżu.
fot. Stanisław Składanowski
31 sierpnia 1980 roku nastąpiło podpisanie porozumienia między komitetem strajkowym ze Stoczni Gdańskiej a rządem Polskiej Republiki Ludowej. Dokument sygnował Lech Wałęsa. Podobne porozumienia podpisano dzień wcześniej w Szczecinie , a we wrześniu – w Jastrzębiu –Zdroju i Katowicach.
Na podstawie porozumień gdańskich dopuszczono do zarejestrowania Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych „Solidarność”, które w niedalekiej przyszłości odegrały kluczową rolę w zmianie systemu politycznego nie tylko w Polsce, ale i całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Dla strajkujących, domagających się godnych warunków pracy i większej wolności, autorytetem moralnym i oparciem był papież Jan Paweł II. Na bramie Stoczni w czasie strajku zawisł jego portret. Bohaterka sierpniowych strajków Anna Walentynowicz tak mówiła o roli papieża z Polski: „Dopiero 1980 rok, kiedy już mieliśmy tak wielkiego obrońcę, przyjechał w pierwszej pielgrzymce [1979 r – przyp. red.} i powiedział: »Nie lękajcie się«... To było dla nas wezwanie, tak przynajmniej ja to odbierałam. My wtedy podnieśliśmy się z kolan. Myśmy poczuli w sobie siłę”.

Zobacz cały wywiad

Delegacja „Solidarności” z Anną Walentynowicz i Lechem Wałęsą odwiedziła papieża w Watykanie już pół roku później – w styczniu 1981 roku.  Rozkwit „Solidarności” został zahamowany przez wprowadzenie stanu wojennego w grudniu 1981 roku.

Papież o solidarności
W czasie pielgrzymek do Ojczyzny Jan Paweł II wielokrotnie nawiązywał do głębszego, etycznego znaczenia międzyludzkiej solidarności – nie tylko jako ruchu związkowego. Najwięcej na ten temat mówił w kolebce „Solidarności”, czyli na Wybrzeżu w czerwcu 1987 roku. W Gdyni podkreślał z mocą: „Solidarność musi iść przed walką(…)  solidarność również wyzwala walkę. Ale nie jest to nigdy walka przeciw drugiemu. Walka, która traktuje człowieka jako wroga i nieprzyjaciela – i dąży do jego zniszczenia. Jest to walka o człowieka, o jego prawa, o jego prawdziwy postęp: walka o dojrzalszy kształt życia ludzkiego.”  Jego słowa były przerywane oklaskami i okrzykami „Solidarność”.
Posłuchaj homilii z Gdyni

Z kolei w Gdańsku podkreślał: „Jeden drugiego brzemiona noście –  to zwięzłe zdanie Apostoła jest inspiracją dla międzyludzkiej i społecznej solidarności. Solidarność – to znaczy: jeden i drugi, a skoro brzemię, to brzemię niesione razem, we wspólnocie”.
Posłuchaj homilii z Gdańska

Papież ostrzegał przed traktowaniem przeciwników politycznych jako wrogów, których należy zniszczyć, a zachęcał do pokojowej walki o swoje prawa. Jego autorytet i postawa papieża przyczyniły się do zmiany systemu w Polsce i innych krajach.


Projekt zrealizowany przez: 659bb51b-f11c-48e0-a99a-3bb0565607ab
Projekt współfinansowany przez: 49fb2d2c-eda7-4c63-a535-e56a3f11b088
Patronat: a8c590a9-3d08-4a4b-9229-dd4a0ed18bd5
Partnerzy:
cd4915b3-16ea-4c23-badf-b443f8910d4f
e29b7cad-59cd-4074-9f30-75998a58f94f
5551a6a7-2bef-46f1-be41-c1f7a1ab3968
f3c6a8e0-ee99-4dca-8d8a-96fe00eb6bfc
24b44287-f100-495e-8c1b-f75634d7408c
63b99bd6-cc52-481c-a3c8-20972c4c8aa2
cf967c3c-9ef7-4c65-b6a0-e83c9c106218
4d35ddd8-0a7f-44c4-bc55-1cb1283c2e2f
cde033da-3b35-482a-8654-5122af1cc68e
650c71ba-2be9-480f-a302-aa2f0cf62d83
40ed0768-6507-4a2b-b805-d9278ae7a5bd
99b7ee7e-82fd-484f-bfe6-2615dca8a026
e0d82d40-cf5c-420c-9672-abb19ce71e07
174354ba-a0e9-4596-baf6-47bf9606482b
8796ad48-743b-4784-90aa-3a7961603afe
1d83713a-4602-47eb-ac44-2f2d0bea630e